Ochrona prawna dla firmy
i Zarządu

Pełnienie funkcji w zarządzie spółki to nie tylko prestiż, ale także ogromna odpowiedzialność. Jednym z zasadniczych zagrożeń dla członków zarządu jest odpowiedzialność za długi spółki.

Może to być odpowiedzialność zarówno na płaszczyźnie cywilnej, karnej, jak i podatkowej. Każda osoba pełniąca tę funkcję musi mieć świadomość, że ryzykuje odpowiedzialność za zobowiązania spółki całym swoim prywatnym majątkiem. Dlatego kluczowe jest, aby zadbać o ochronę prawną zarówno firmy, jak i zarządu.

Skontaktuj się z nami

Ogromnie ważne jest, aby na bieżąco monitorować sytuację finansową spółki i poziom jej zobowiązań oraz właściwie i szybko zareagować na problemy płynnościowe. Z perspektywy członka zarządu istotne jest, aby został dotrzymany termin na złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości.

Każdy przedsiębiorca powinien złożyć w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości w terminie 30 dni od daty powstania niewypłacalności [1]. Niewypłacalny staje się ten, kto utracił zdolność do regulowania swoich wymagalnych zobowiązań. Dodatkowo, osoby prawne (spółki) stają się niewypłacalne, gdy ich zobowiązania pieniężne (zarówno te wymagalne i niewymagalne) przekroczą wartość ich majątku, a stan ten utrzymuje się dłużej niż przez 24 miesiące [2].

Sam fakt wystąpienia przestoju w płatności zobowiązań nie decyduje jeszcze o niewypłacalności. Przyjmuje się jednak, że opóźnienia w płatnościach przekraczające 3 miesiące przesądzają o niewypłacalności. Przedsiębiorca (członek zarządu) powinien więc czuwać nad finansami na tyle, aby móc zaobserwować, kiedy firma jest zagrożona utratą płynności lub kiedy tę płynność definitywnie utraciła.

Art. 299 Kodeksu spółek handlowych

W przypadku niezłożenia w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości wierzyciel spółki może wystąpić z powództwem o zapłatę przeciwko członkowi zarządu (art. 299 KSH). Pozwany zarząd, aby uwolnić się od odpowiedzialności, będzie musiał wykazać, że:

  • spółka złożyła wniosek o ogłoszenie upadłości we właściwym terminie (kluczowe będzie ustalenie daty niewypłacalności, w procesie sądowym bada to najczęściej biegły sądowy),
  • nawet gdyby wniosek o ogłoszenie upadłości został złożony we właściwym terminie, wierzyciel nie uzyskałby zaspokojenia w postępowaniu upadłościowym albo uzyskałby zaspokojenie w mniejszym zakresie niż wynosi jego wierzytelność,
  • nie ponosi winy w niezłożeniu wniosku o upadłość w terminie,
  • w terminie do złożenia wniosku o upadłość sąd otworzył postępowanie restrukturyzacyjne albo zatwierdzono układ w postępowaniu o zatwierdzenie układu [3].

Na zbliżonych zasadach kadra zarządzająca spółek kapitałowych ponosi także odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe, jeżeli egzekucja z majątku osoby prawnej okaże się bezskuteczna.

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej

Opisana wyżej odpowiedzialność odszkodowawcza z art. 299 KSH nie jest jednak jedyną konsekwencją niezłożenia w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki. Wierzyciele, niezależnie od działań zmierzających do odzyskania należności, mogą wystąpić do właściwego sądu z żądaniem orzeczenia zakazu prowadzenia działalności gospodarczej osoby, która pomimo ustawowego obowiązku nie złożyła w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości.

Zakaz prowadzenia działalności jest przez sąd orzekany na okres od 1 roku do 10 lat (art. 373 Prawa upadłościowego) [4]. Dalsze pełnienie funkcji lub wykonywanie działalności przez osobę, co do której orzeczono zakaz prowadzenia działalności gospodarczej stanowi przestępstwo z art. 244 KK.

Odpowiedzialność karna

Nie są to jednak wszystkie konsekwencje niezłożenia w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości. Brak sprostania temu obowiązkowi może doprowadzić do wydania przeciwko członkowi zarządu wyroku karnego. Zgodnie z art. 586 KSH osoba, która nie spełniła powyższego obowiązku, podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Spółka Continuum Restrukturyzacje świadczy usługi w zakresie opracowania planu działania, który pozwoli przeprowadzić firmę przez upadłość i restrukturyzację, zabezpieczając jednocześnie zarząd  przed próbami pociągnięcia go do odpowiedzialności za długi spółki.

Spółka doradza i reprezentuje członków zarządu w postępowaniach dotyczących ich odpowiedzialności za zobowiązania spółki oraz w postępowaniach dotyczących zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Dodatkowo, Continuum Restrukturyzacje ma w swoich szeregach doświadczonego biegłego sądowego, którego pomoc będzie nieoceniona dla ustalenia wystąpienia przesłanek do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i obrony w postępowaniu sądowym.

Źródła:
[1] art. 21 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (Dz.U. z 2020 r. poz. 1228)
[2] art. 11 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (Dz.U. z 2020 r. poz. 1228)
[3] art. 299 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1467)
[4] art. 373 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe (Dz.U. z 2020 r. poz. 1228)