Prawo restrukturyzacyjne normuje cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych. W każdym z nich występuje pozasądowy organ postępowania. W postępowaniu sanacyjnym jest nim zarządca. Powołuje go sąd w postanowieniu o otwarciu postępowania sanacyjnego. Jego funkcja trwa do dnia zakończenia postępowania sanacyjnego lub do uprawomocnienia się postanowienia o jego umorzeniu.
Kim jest zarządca
Zarządcą może zostać osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych i licencję doradcy restrukturyzacyjnego albo spółka, której wszyscy jej wspólnicy są odpowiedzialni za jej zobowiązania całym majątkiem albo wszyscy członkowie zarządu reprezentujący spółkę posiadają licencję doradcy restrukturyzacyjnego.
Sąd powołując zarządcę powinien brać pod uwagę liczbę spraw, w których osoba ta pełniła funkcję nadzorcy sądowego lub zarządcy w innych postępowaniach restrukturyzacyjnych lub funkcję syndyka w postępowaniach upadłościowych, a także jej doświadczenie i dodatkowe kwalifikacje.
W sytuacji, w której przedsiębiorcą jest podmiot, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrachunkowych zatrudniał średniorocznie 250 lub więcej pracowników lub osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych przekraczających równowartość w złotych 50 mln euro, lub osiągnął sumy aktywów bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat, które przekroczyły równowartość w złotych 43 mln euro – sąd wyznacza do pełnienia funkcji zarządcy podmiot posiadający licencję doradcy restrukturyzacyjnego z tytułem kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego. Taki sam sposób działania jest w przypadku, gdy przedsiębiorca ma istotne znaczenie dla gospodarki państwa lub szczególne znaczenie gospodarczo-obronne.
Ustawa Prawo restrukturyzacyjne zawiera zamknięty katalog podmiotów, które nie mogą pełnić funkcji zarządcy w konkretnym postępowaniu sanacyjnym. Zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy wśród tych podmiotów wskazuje się m.in.: wierzyciela bądź dłużnika dłużnika, małżonka, rodzeństwo, dzieci, osoby zatrudnione przez dłużnika, członka organu dłużnika.
Zadania i obowiązki zarządcy
Obowiązkiem zarządcy jest niezwłoczne objęcie zarządu masą sanacyjną. Masę sanacyjną stanowi całe mienie służące prowadzeniu przedsiębiorstwa oraz mienie należące do dłużnika. Zarządca jest zobligowany zabezpieczyć masę sanacyjną przed zniszczeniem, uszkodzeniem bądź zabraniem przez osoby trzecie, jak również przed działaniami dłużnika prowadzącymi do pokrzywdzenia wierzycieli.
Poza powyższym, zarządca może prowadzić bieżącą działalność operacyjną dłużnika. Do tego celu może wykorzystać zatrudnionych w przedsiębiorstwie dłużnika pracowników bądź odpowiednią kadrę menadżerską.
Zarządca sporządza również spis inwentarza (wykaz praw, ruchomości, nieruchomości, należności oraz środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych oraz w kasie przedsiębiorstwa) wraz z oszacowaniem oraz sporządza i realizuje plan restrukturyzacyjny, a także tworzy spis wierzytelności. Ma on możliwość oceny propozycji układowych i ich zmiany, jeżeli stwierdzi, że są one niezgodne z prawem bądź ich wykonanie jest niemożliwe.
Do pozostałych zadań zarządcy należy zawiadomienie wierzycieli o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego oraz podjęcie działań zmierzających do złożenia przez wierzycieli jak największej liczby ważnych głosów. Może on również brać udział w zgromadzeniu wierzycieli.
Dodatkowo należy wskazać, że zarządca wykonuje obowiązki sprawozdawcze ciążące na dłużniku, przy czym nie odpowiada za opóźnienia w realizacji tych obowiązków spowodowane brakiem przekazania mu dokumentacji lub przekazaniem dokumentacji nierzetelnej lub niekompletnej.
Wynagrodzenie zarządcy
Za cały okres sprawowania funkcji przez zarządcę należy mu się wynagrodzenie, zgodnie z ustawą. Wynagrodzenie zarządcy ustala sąd restrukturyzacyjny w oparciu o pięć części składowych, do których zalicza się:
- część zależną od liczby wierzycieli będących uczestnikami postępowania,
- część zależną od sumy wierzytelności przysługujących wierzycielom będącym uczestnikami postępowania,
- część zależną od średniomiesięcznych obrotów osiągniętych w toku postępowania sanacyjnego,
- część ustalaną przez sąd, stosownie m.in. do stopnia poprawy kondycji ekonomicznej przedsiębiorstwa dłużnika, podjęcia przez zarządcę innych działań przynoszących pozytywne ekonomiczne efekty dla dłużnika, stopnia skomplikowania sytuacji majątkowej i prawnej masy sanacyjnej oraz rodzaju i zakresu działalności prowadzonej przez dłużnika w tym liczby pracowników zatrudnianych przez dłużnika,
- część ustalaną w przypadku, gdy z przyczyn niezależnych od zarządcy postępowanie trwa dłużej niż dwanaście miesięcy.
Obliczając wynagrodzenie zarządcy, bierze się pod uwagę podstawę wynagrodzenia, którą stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w trzecim kwartale roku poprzedniego, ogłoszone przez Prezesa GUS. Wynagrodzenie wyliczone w powyższy sposób nie może być niższe niż trzykrotność podstawy wynagrodzenia ani wyższe niż dwustuośmiokrotność tej podstawy. Celem wprowadzenia tak dużej rozpiętości w sposobie wyliczania wynagrodzenia jest odpowiednie zrekompensowanie nakładu pracy zarządcy – innego w przypadku niewielkich przedsiębiorstw, innego w przypadku podmiotów mających bardzo duży majątek, tysiące wierzycieli bądź skomplikowaną wewnętrzną strukturę.
Zarządca w czasie pełnienia swojej funkcji, zanim zostanie mu przyznane wynagrodzenie ostateczne, składa wniosek o przyznanie wynagrodzenia wstępnego, z której to kwoty może pobierać zaliczki. Masz pytania? Skontaktuj się z nami.